GEMİADAMLARI YÖNETMELİĞİ 2021

Gemiadamları Yönetmeliğine 10.01.2020 itibarıyla değişiklik yapılmıştır, öncelikle hayırlı olsun. Bu değişiklik ile;

1. Uzunca bir üredir beklediğimiz Tayfa Sınavları kaldırılmıştır. Böylelikle eğitim kurumlarında Liman Başkanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı temsilcileri gözetmenliğinde yapılan Kurs Bitirme Sınavları esas alınacak, bu sınavlarda başarılı olanlar limanlarına müracaat edenler tayfa yeterliliklerini alabilecektir. Bu günden itibaren gemici, yağcı, usta gemici, usta makine tayfası, güverte lostromosu, makine lostromosu ve elektro-teknik tayfaları liman başkanlıklarında ayrıca sınava girmeden kurslardan alacakları belgeler ile yeterliliklerini alabileceklerdir. Burada kurs görmeden hizmetle verilen (18 ay gemici hizmeti ile doğrudan usta gemici alınması veya 12 ay  deniz hizmeti ile doğrudan usta makine tayfası alınması, vb.) yeterliliklerin sınavsız alınması STCW Sözleşmesi açısından sorun yaratabileceğini değerlendiriyorum.

2. Can kurtarma araçları ve vardiya tutma  sertifikalarının işlenmesinde STCW Sözleşmesi gerekleri atıf yapılmış, dolayısıyla Sözleşmenin vardiya tutma için ön gördüğü 2 aylık deniz hizmeti ile can kurtarma araçları için ön gördüğü 6 aylık deniz hizmeti devam etmektedir. Bu değişiklik ile can kurtarma araçlarını kullanma yeterliliği kursunu almadan 4 temel ile gemiye çıkıp 12 ay hizmet yapıldığı taktirde can kurtarma araçları sertifikasının işlenmesi söz konusu olabilecektir.

3. Askerliğini faal gemilerde serdümen ve porsun olarak yapanların usta gemici olmaları kaldırıldı. Oysa serdümenler ve porsunlar gerek almış oldukları ihtisas kursları ve gerekse gemilerde yapmış oldukları görevler nedeniyle Yönetmeliliğin eski halinde olduğu gibi usta gemici olabilmeliler. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı bu maddeye itiraz etmiştir herhalde diyelim. Ancak, Türk Deniz Kuvvetlerimizin EGE ve Kıbrıs’da yürütülmekte olduğu harekat esnasında, canını feda etmeye hazır görevini yapan mehmetçiye hak mahrumiyeti yaratan böyle bir değişiklik etik olmamıştır.

4. Tüm zabitlere Gemiadamları Eğitim ve Sınav Yönergesinde belirtilen YDS puanı zorunluluğu getirildi. Bana göre en büyük değişiklik bu maddedir. Öncelikle bakalım ne kadar arkasında durulabilecek ve ne kadar sulandırılacak hep beraber göreceğiz. Türkiyenin sorunu olan İngilizce zorunluluğu ile ilgili çok yazdım çizdim. Çok kolay değil ön görmediğiniz yerlerden sorunlar çıkacak hep beraber göreceğiz. Öncelikle, ülkede istihdam seferberliğine çıkılmışken bu madde  İSTİHDAMI SINIRLAYACAK, getirilen YDS puan zorunluluğu neden YDS veya muadilleri diye itirazlara neden olacak, biz denizciyiz ölçeceksen mesleki İngilizce ağırlıklı lisanımızı ölç denecek, akademisyenler için oluşturulan YÖKDİL Sınavı örnek gösterilecek, Van Gölü’nde, Üsküdar-Beşiktaş, Bostancı-Adalar, vb. kabotaşda YDS 50 neye lazım denecek, her türlü sınavımızı yapan GASM bize özel hazırlanmış İngilizce sınavı düzenlenemez mi denecek. Kolay gelsin zor iş…

5. Zabitlerin ECDIS, BRM, ERM, RADAR, ARPA sertifikaları kaldırıldı. Çok tartışılacak konu bir kere bu sertifikalar artık ulusal mevzuatımızda yok yani liman cüzdanlarımızda bu sertifikalar yer almayacak, hukuki dayanağınız olmadığından yazamazsınız. Diğer taraftan IMO tarafından kabul edilmiş model kursları var ve bizim liman cüzdanlarımızda karşılığı yok. Bu sertifikalar kontollerde istenmeyecek mi? Liman Cüzdanlarımızda yazmadığında sorun olmayacak mı? Zabitler kontrollerde sorun yaşamamak için bu sertifikayı kurs yerlerinden almayacak mı? Zabitlerin istedikleri bu sertifikayı kurs yerleri vermeyecek mi? Bu durumda ulusal mevzuatımızda yer almayan bu sertifikalar merdiven altına düşmeyecek mi?

6. Bu değişiklik ile Gemi Güvenlik Zabiti sertifikası 1 yıl hizmetle uzatılabilecek. Henüz diğer süreli sertifikaların nasıl uzatılacağını bilmiyorum, muhtemelen Gemiadamları Eğitim ve Sınav Yönergesi ile düzenlenecek. Ancak, tüm süreli sertifikaların deniz hizmetine bırakılması, STCW’nin ön gördüğü yeterliliklerin 5 yılda bir kanıtlanması zorunluluğu gemide yapılan eğitimlere dayandırılacaktır. Tamam gemide eğitim yapılıyor, bu eğitimlere ilişkin bir sürü rapor ve kayıt var diye bilirsiniz, kabul. taki bir gemiadamımızın Allah korusun gemide çıkan yangında dumandan zehirlenince ye kadar. Sonrası vicdanlara kalmış…

7. Yat kaptanlığı stajı 3 aya indirildi ve ticari yat, yolcu motorları, gezi ve tenezzüh teknelerinde yapılabilecek. Nihayet yat kaptanlarının staj sorunu büyük ölçüde çözüldü. Kursiyerler staj yapmak için eğitim teknelerine kurslara verdiklerinden fazla para veriyorlardı.

8. 149 GT yat kaptanı yeterliliği getirildi. Alınacak eğitimin süresi henüz belli değil ancak 6 ay usta gemici veya güverte lostromosu deniz hizmeti olanlar sadece eğitim alarak, staj yapmadan bu yeterliliği alabilecekler. Bu hizmeti olmayanlar 3 ay staj yapacaklar. Sinirli vardiya zabiti ve üstü yeterlilikteki güverte sınıfı zabitler istedikleri taktirde bu yeterliliği eğitim ve sınavsız alabilir.

9. Yat kaptanı sinirsiz yeterliliğini 18 yaşını bitirmiş lise mezunları 7.01 eğitimini tamamlayıp gerekli olan stajı tamamlamaları ve sınavda basarili olmaları koşuluyla alabilirler. Soruyorum; SAVORANA Gemisinde, lise mezunu, sadece ROC alıp 7.01 bitirmiş, 3 ay staj yapmış, sınav kazanmış biri kaptanlık yapabilir mi?

10. Uzakyol birinci zabiti ve üzeri yeterlikteki zabitler istedikleri taktirde yat kaptanı sinirsiz yeterliliğini eğitim ve sınav zorunluluğu olmadan alabilir.

11. 3000 GT kaptan ve 3000 kva başmakinistlerin uzakyola geçişleri kaldırıldı. 3 yıl içinde gerekli deniz hizmetini tamamlayan kaptan ve başmakinstler kazanılmış haklarına istinaden geçiş yapabilecek. Çok yazdım olmaz diye, istihdamı daraltır diye, 3001-6000 GT gemilere kaptan bulamayız diye, çakma ehliyette patlama yaratır diye…OLMADI.

12. Daha önce sınavla yenilenen sertifikalar İdarede ve yetkili eğitim kurumlarında 3 yıl çalışanlar için otomatik yenilenirken bu değişiklikle kamu gemilerinde çalışanlar da bu kapsama alınmıştır. Bu madde de yapılan bir diğer değişiklik ile tanker sertifikaları da bu kapsamda değiştirilebilecektir. Ayrıca, madde bu haliyle İdare çalışanları ve denizci eğitmenler için 3 yıllık çalışmışlık istenirken yeni ilave edilen devlet gemilerinde çalışanlar için çalışma süresi yok.

13. YÖK tarafından denkliği onaylansa bile yabancı bir ülkede alınan bir eğitime istinaden gemiadami belgesi düzenlenmeyecek. EnterEsan tabi dünyanın kabul ettiği eğitim kurumlarını biz kabul etmeyeceğiz. Onlarda kendi çocuklarına Türkiye’de denizcilik okumayın ben kabul etmiyorum diyebilir. En azından bir şarta bağlanabilir, ne bileyim bana müracaat etsin ben denetleyeyim, vb.

14. Elektro-Teknik Zabiti olabilmek için gerekli olan eğitim alt yapısı mekatronik mezunlarına ilaveten elektrik ve elektronik mezunlarına da kapsayan ak şekilde genişletilmiştir.