NEDEN FİLİPİNLİ DENİZCİ

(Yunanistan ’da bu sayı 6.000, Rum kesiminde de 2.770) Denizcilik Müsteşarlığı kayıtlarına göre, küçük tekne ve yat kaptanları dahil 300 bin ‘gemi adamı’mız var; gerçek anlamda ise ticari gemilerde çalışanların sayısı 40 bin... Bunlara ‘gemi zabiti’ deniyor. Neden filipinli denizci Dünyada zabit ve gemi personeli olarak sadece 200 bin Filipinli çalışıyor. Filipinlilerin ülkelerine kazandırdıkları döviz tutarı yılda

2.5 milyar doları buluyor.

Yunanistan denizcilik sektöründen yılda en az 60 milyar dolar gelir sağlıyor. Yunan bayraklı gemilerde ağırlıklı olarak da Filipinler çalışıyor.

Peki uluslararası sularda çalışan Türklerin sayısı ne kadar?

1.200 kişi.

Geçen hafta bir grup gemi adamı ile görüştük.

Türk denizcilik sektörü ile ilgili ilginç bilgiler aktardılar. ‘Armatörler kendi haklarını güzel bir şekilde koruyorlar ama bizlerin ne olacağını düşünen yok?’ diyorlar.

Gemi adamlarının sorunu; eğitim belgelendirme ve vardiya standartları hakkındaki uluslararası STCW sözleşmesinin Türkiye’de uygulanmasının gözardı edilmesi..

14 YILLIK GEÇİKME

STCW 1985’den itibaren tüm dünyada uygulamaya geçilirken, TBMM’de 1989’da kabul edilmiş ne yazık ki yürürlüğe girmesi 14 yıl gecikmeyle, 29.10.2003

de Bakanlar Kurulu’nun kararıyla olmuş... Nedense sözleşmenin yürürlük tarihi 1989’a çekilmiş... Kanunun geçmişe dönük kabul edilmesi bazı çevrelerce bir ‘skandal’ olarak nitelendiriliyor. İç hukuka aykırı yönetmeliklerin çıkarılmasıyla da gemi adamları bir çok haklarını kaybetmişler.

Bir örnek verirsek... Dünyanın en büyük gemisinde vardiya zabitliği yapabilecek olan bir kişi ancak bir kosterde çalışabilir duruma düşürülmüş.

Peki neden bu usulsuzluk yapılmış; bir kasıt mı var? Neyin tekeli yaratılıyor.

Bir gemi adamını dinliyoruz:

‘Makina, güverte ve telsiz zabitleri arasında alaylı-okullu farkı gözetilmektedir. Yıllardır bu dallarda sınavlara girip STCW’ye uygun eğitimi alan bizlerin hakları, uluslararası sözleşmelere aykırı olarak üniversite mezunu olanların gerisinde bırakıldı. STCW’ye uygun eğitim alan bizlerin ehliyetleri 7 yıldır verilmeyince dışarıda çalışamaz olduk. Neden ille de akademik kariyer... Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir uygulama yok; gemi adamlarının önü kesilmiyor ve akademik kariyer aranmıyor. Ama bizde nedense bu konuda anlamsız bir inatlaşma var ve binlerce gemi adamı, bırakın Türk gemilerini uluslararası gemilerde dahi çalışamıyor.




İNGİLTERE’DEN Mİ ALALIM?

- Peki sizin haklarınızı koruyan bir makam yok mu?

- Tüm Denizciler Derneği yaklaşık 20 aydır haklı mücadelesini Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Denizcilik Müsteşarı Av. İsmet Yılmaz’a anlatmaya çalışıyor. Gemi mühendisi olan Bakan, hem gemi mühendisi hem de avukat olan Müsteşar sorunu çok iyi biliyorlar. Onlarda anlamsız şekilde alaylı-mektepli tartışmasında taraf oluyorlar. Bu durumda STCW’ye uygun eğitim almak için ille de İngiltere’ye gidip binlerce paund mu harcamamız isteniyor? Dışarda çalışıp ülkeye döviz getirmek amaç olması gerekirken, niye böyle gereksiz bir engelleme? Hiçbir yetkili de bu konuya değinmek istemiyor. Efendim sorunumuz çoktur, Türk Deniz İş Kanunu’ndan başlayıp Uluslararası Çalışma Örgütü’nden (İLO) çıkarsak çok şeyler konuşabiliriz.

Evet AB kapısında beklerken, deniz adamlarına bu ehliyetin verilmemesinin arkasında ne olabilir ki...

Kısacası devlet türk denizcilerine sahip çıkmıyor.